Bergen Toen en Nu

Boerenbond bestaat 75 jaar

In 1908 werd in Bergen de plaatselijke Boerenbond opgericht. Voor de jubilerende vereniging aanleiding om een feestprogramma op te zetten om dit 75-jarig bestaansfeest met passende luister en feestvertoon te vieren. Vooral in deze van oudsher agrarische dorpsgemeenschap was de Boerenbond in al die jaren een actieve en bloeiende vereniging, die een voorname plaats innam in het leven van de parochie Bergen. Van kerkelijke zijde werd de oprichting zeer gestimuleerd. Wijlen pastoor Seelen nam het initiatief voor de oprichting maar hij overleed op 16 maart 1908 voordat hij zijn plannen had voltooid. Kapelaan Terstappen volgde hem op als geestelijk adviseur toen op 20 april d.a.v. de oprichting van de Limburgse Landbouwbond afd. Bergen een feit werd. De eerste pioniers, die eerder al het bestuur vormden van een met handkracht aangedreven boterfabriekje in Ayen, vormden ook het eerste bestuur. Dit was vooral de promotor Sjang Roeffen met de heren A. Peeters, Jan v. Lin, A. Korting (wethouder) en Jac Stoffels. Het weekblad 'Land en Vee' was wel het lijfblad van de jonge vereniging, die voor een moderne bemesting het kunstmest gingen kopen in Goch, Kevelaer en Kleef. Ook het veevoer werd in de plaatsen over de grens aangekocht. De opslagplaats was in een bijgebouw van de Gebr. v. Treeck tegenover het kerkhof in Bergen. Er onstonden echter at gauw problemen met de Duitse leveranciers vanwege de keuringseisen en al snel kwamen de gekeurde producten per schip vanuit Maastricht. Vanaf de loswal werd het kunstmest en veevoer met paard en kar verder getransporteerd ad 10 cent per 100 kg, een prijs waarvoor vele boeren het karwei wilden opknappen. Boerenleenbank Intussen was het ledenaantal al opgelopen tot 110 en de contributie werd voor het eerste jaar vastgesteld op 80 cent per jaar. De eerste jaren werd er zuinig geboerd. De voorzitter moest al direct waarschuwen om niet teveel op krediet te kopen en zo mogelijk geld te lenen voor aankoop van kunstmest en veevoer. Ook moest er bij de Boerenbond geen schuld gemaakt worden. Door deze problemen werd er al gauw gesproken over de oprichting van een Boerenleenbank. Op 21 maart 1909 werd de plaatselijke Boerenleenbank al opgericht met 38 leden. Sjang Roefen werd weer voorzitter met als bestuursleden: Louis Peeters, Sjang Joosten, J.v.d. Berg (hoofd van de school) en kassier werd meester Zeegers. J.v. Douveren en W. Verhoeven vormden de raad van toezicht en zo kon de jonge vereniging van landbouwers en melkveehouders ook financieel uit de voeten. De jaaromzet ging nu met sprongen omhoog; in 1910 werd er al voor de kapitale som van f 15.425,- omgezet en dit steeg de volgende jaren tot f 17.821,- en liep geleidelijk op tot zelfs rond de f 20.000,-. Tijdens de eerste wereldoorlog 1914-1918 daalden de verenigingsactiviteiten vanwege de onzekere internationale toestand. Uit die tijd is ook weinig bekend blijkens her verenigingsarchief. De watersnood van 1926 had in Bergen en omgeving zo hard toegeslagen dat de Venrayse boeren in deze noodtoestand spontaan hooi, stro, bieten en aardappelen leverden aan hun gedupeerde collega's in de overstroomde gebieden langs de Maas.

Zorgelijke tijden
Dit jaar werden er voorbereidingen getroffen om een nieuw pakhuis te bouwen. Het duurde nog tot 2 febr. 1928 eer het nieuwe pakhuis aan de rijksweg kon worden ingezegend. Een tegenvaller was de controle van de ontvanger van de registratie, die een boete oplegde van f 164,70 wegens te laag registreren van het nieuwe riante gebouw. De tijden waren in die jaren slecht en er werd weinig verdiend ook op de boerderij. Het bestuur liet zelfs een H. Mis lezen voor het welzijn van de leden van de Boerenbond. Ook in de 30-er jaren was het een slechte tijd voor boeren. De prijzen zijn bedroevend laag. Karvrachten worden vanwege de lage inschrijving - f 1,94 tot f 2,25 per 10 ton - niet meer aanbesteed. De goederen worden franco magazijn verkocht. Het voorstel om nu voor de goede exploitatie alles bij de Bond te kopen wordt op de ledenvergadering niet aangenomen. Men koopt waar het goedkoop te krijgen is.

Oprichting I.andbouwschool
In 1930 wordt in Afferden een landbouwschool opgericht. Veel boerenjongens gaan daar naar school om ook theoretisch kennis op te doen voor het beheer en opzet van goed agrarisch bedrijf. Vanaf de lagere school kan men direct naar de landbouwschool, hetgeen voor de jonge boerengeneratie een nieuwe stimulans betekent. Er worden vele nieuwe landbouwpraktijken geleerd en overal ziet men nu op de bedrijven machines verschijnen, die vaak gezamenlijk met enkele boeren worden benut. In 1935 was de omzet intussen toch weer gegroeid tot f 78.500,-. De winst was echter matig slechts f 801,23. Het salaris van de secretaris wordt vastgesteld naar de omzet. Voor een vlotte afzet van het vee wordt een rundveecentrale opgericht. De bezetter kon hier in de oorlogsjaren dankbaar gebruik van maken om de verplichte levering van vee te controleren en af te dwingen. De oorlogsjaren zijn weer een hoofdstuk apart. Algehele evacuatie en totale vernietiging van de veestapel. Ook deze ramp is mede door de overheid en landbouwherstel weer te boven gekomen. De naoorlogse jaren hebben een enorme toename van de landbouwactiviteiten te weeg gebracht, vooral door de nieuwe technieken werd het landbouwbedrijf op een moderne wijze gerund. Bovendien werd er sterk gespecialiseerd zodat het gemengde bedrijf steeds door de uitvoering van de ruilverkaveling werden vele bedrijven zodanig ingericht, dat door weinig mankracht een rendabele opzet van de bedrijfsvoering verkregen werd. In samenwerking met de voorlichtingsdienst en streekverbetering werden zodanige verbeteringen aangebracht, dat de boerenbedrijven, de woonhuizen en de bedrijfsgebouwen aan de eisen van de nieuwe tijd voldeden. De boerin is uit het bedrijf verdwenen en ook de boerenknecht treft men praktisch niet meer op het boerenerf. De bedrijfsvoering is zodanig gemechaniseerd, dat een man het werk kan doen.

Samenwerking
Hierdoor is ook de Boerenbond veranderd. Door de ontwikkeling is men nu aangewezen op samenwerking met andere afdelingen. In Bergen werd in 1963 een groot nieuw magazijn gebouwd op het industrieterrein, waarin thans ook de afd. Afferden en Siebengewald zijn ondergebracht Als voorzitter van de Bergse Boerenbond fungeert nu dhr. A. Cuypers, samen met de bestuursleden Ben Hesen (vice-voorz.) Piet Valckx, Piet Janssen, Jan Lucassen. Secretaris is Jac. Keysers, en techn. adviseur: Jan ten Haaf. Pastoor Berghs is geestelijk adviseur.

Feestprogramma
Door het bestuur werd het volgende feestprogramma samengesteld.: • 5 en 6 maart: Grote jubileumtentoonstelling in het Veerhuis in Ayen: over 75 jaar werken rond de boerderij met expositie van gereedschappen, werktuigen, en huisraad, foto's uit het verleden en demonstratie wolspinnen en houtbewerking. Zaal beide dagen open van 13 tot 17 uur nm. Donderdag 10 maart: Feestviering voor alle leden. 10.00 uur vm. Gezongen Mis in de parochiekerk, om 11.00 vm. Feestvergadering in Zaal 'Den alde Kern'. Koffietafel en feestrede van de voorz. van de LLTB Limburg dhr. Pierre van Horen. Van 18.30 tot 19.30 uur Receptie voor alle belangstellenden. 20.00 uur Feestavond met muziek en dans voor alle genodigden en leden van de jubilerende Boerenbond van Bergen L.

Bron: Grens en Maas

Zoeken